O RAPOSO
Levaba un tempo sen visitar a Fundación e Museo Otero Pedraio, sitos na Casa Grande de Cimadevila en Trasalba, concello auriense de Amoeiro, no que morou, ao menos, algunhas tempadas Don Ramón, e, a día de hoxe, propiedade de Galaxia (editorial que presidira) por doazón.
Fíxeno o doce de maio de 2017, na compaña duns amigos -Pili e Laureano- e da miña dona Carmen. Pero non é, hoxe, o motivo deste relato o falar da casa e do museo do Patriarca das Letras Galegas, senón un sucedido que tivo lugar no descenso dende Trasalba á Ribeira do Miño, para alí enlazar coa N-120 que nos conduciría á cidade das Burgas. Viaxabamos no novo Ford Focus, cor vermella, a mañá estivera metida en auga, mais agora nestas derradeiras horas da tarde o tempo mellorara, amainando a choiva e incluso, de cando en vez, chegaban ata nós, a través das nubes, algunhas raiolas deste sol morno de maio.
Pois ben, nesta estrada en pendente e moi curvilínea, cruzou a uns corenta metros do vehículo, un raposo, nun abrir e cerrar de ollos. Naturalmente que como condutor, atento á estrada, non me pasou inadvertido e avisei: un raposo! Mais ningún dos acompañantes, distraídos noutras conversas chegou sequera a albiscalo. Eu, vino cruzar maxestosamente coma un modelo desfilando por unha pasarela, sen demasiada présa, seguro de si, o rabo estarricado e grandioso, case todo me semellou cola... Seguín coa ollada atento ao terraplén por onde tería que agatuñar, perdino de vista, mais cando pasei á súa altura, alí estaba, solemne, fachendoso, a uns sete ou oito metros da calzada contemplando o vermello vehículo, ou quizais aos seus ocupantes, a cabeza erguida, as orellas pequenas e moi guichas, semellaba estar fitando con moita atención, nin sequera pestanexaba. Que belida estampa, tan fugaz como de grande impacto, cun fondo de toxos molares e unhas silveiras que semellaban gabear polos piñeiros. Que rabo! Que malicia! Que descaro!...
Era maio, seguramente estaba de caza para os seus cachorros. Sería macho ou femia? En todo caso, ese tris tras no que nos ollamos pareceume máxico e preñado dunha grande tenrura. Lástima que os meus acompañantes, atentos a outras lerias, non puidesen vivir o momento coa intensidade coa que eu o fixen.
Descendín, de vagar, por tan sinuosa estrada, ata as beiras do Miño, e dende alí puxen rumbo á cidade de Ourense, matinando, e, sen conseguir esquecerme do golpe, dándolle voltas á súa astucia, á súa picardía, á súa elegancia, ás artimañas das que se vale para acadar os seus obxectivos.
De socato, trasladeime aos meus anos de rapaz, na aldea: galiñas campeiras, ceibes, algunha cunha rolada de pitos, aos meses de calor, á hora da sesta..., visita do golpe case asegurada, que argucia amosaba aproveitando o descanso campesiño nesas ardentes horas do mediodía... E logo o plumeiro, unha galiña desaparecida; ou aquela outra nova do nosa pava, que puña fóra da casa, e á mañá seguinte só apareceron algunhas plumas derredor do niño.
Fun cazador de coenllos e algunha tempada de perdiz, cazador a rabo, que diría Delibes, non con outras artimañas, cos anos fun mudando as miñas actividades de lecer; nesas saídas cinexéticas témonos atopado algunha vez polos montes, tampouco demasiadas, mais non é da miña acordanza que tivese disparado a de canóns superpostos contra ningún. Nunca a caza maior contou coa miña devoción.
Non é de estrañar que, persoeiro tan singular, tan arteiro, apareza en moitísimas fábulas, en múltiples contos e moita pluma privilexiada cantara as súas habilidades.
Cheguei a Ourense, con celeridade, case sen darme conta, ensumido nestas reflexións sobre persoeiro tal; atopábame xa diante da Fonte das Burgas. Busquei un aparcadoiro, decontino, visitamos estas augas quentes dun xeito un tanto raposeiro ou arraposado. Lémbrome de que a auga pelaba.
1/08/2017